کارشناسان معتقدند مهمتر از میزان مشاهده صفحه نمایش، محتوایی است که کودکان مشاهده میکنند. دو محتوا و رسانهای که کودکان و نوجوانان بیشترین سطح درگیری با آنها را دارند، بازیها و شبکههای اجتماعی است.چگونه میتوانیم آنها را محدود کنیم؟
والدین طیف وسیعی از مشکلات را مطرح میکنند، برخی از آنها را مرور میکنیم:
ترس از اعتیاد به گوشی های هوشمند ۱-"من متوجه شده ام که فرزندم چقدر غیر اجتماعی شده است، من نمیتوانم او را وادار کنم که بدون تلفن همراه از خانه بیرون برود و یا با دیگران از راههای غیرمجازی ارتباط بگیرد، او موبایل را همه جا با خود میبرد. حتی میتوان گفت که او واقعاً به موبایل معتاد شده است و وقتی تلفن همراهش نیست، به معنای واقعی کلمه دچار فروپاشی روانی میشود." ۲-"من این روزها شروع به وضع قانون کردهام، زیرا فرزندم هر دقیقهای که بیدار است را با تلفن هوشمندش میگذراند، طنز تلخ این بود که امروز حتی مجبور شدم گوشی را از او بگیرم." شبکههای اجتماعی بر تندرستی تاثیر میگذارند ۳-"شبکههای اجتماعی چنان کودکان را غرق در خود میکنند که به آنها دیکته میکنند که چگونه ببینند و چگونه رفتار کنند. در آنجا همه زندگی ایده آلی دارند، همیشه در تعطیلاتاند، بیرون غذا میخورند و امثال آن. من میدانم که اینها مطابق واقعیت نیستند، اما انتقال این واقعیت به فرزندانم دشوار است." ۴-"من احساس میکنم که همه ما بیشتر و بیشتر به رسانههای اجتماعی وابسته میشویم و راههای زیادی از قلدری و زورگویی در این سایتها و رسانهها هر روز عیان میشود. همچنین احساس میکنم که بزرگسالان جوان، نوجوانان و کودکان نمیدانند چگونه به مسائل مختلف واکنش نشان دهند و کمکی که نیاز دارند را چگونه دریافت کنند." راههای ارتباطی و محتوای نامناسب ۵-"[پسر من] یوتیوب را زیاد تماشا میکند و در این شرایط، شما این نگرانی را دارید که او کدام ویدیوها را میبیند و از بین نظرات موجود در پایین ویدیوها، کدام را مطالعه میکند."
- تعیین چنین چیزی (مثلا بیان یک عدد مشخص) دشوار است زیرا همه چیز بستگی به این دارد که استفاده از دستگاههای دیجیتال، در زندگی واقعی چه میزان بر فعالیتهای کودکان تأثیر می گذارد.
- به ازای هر ۳ ساعت (یا بیشتر) که روزانه فرزندانتان با دستگاههای هوشمند وقت میگذرانند، باید مرور کنید که: آیا آنها دیگر کارهای روزمرهشان را میتوانند به خوبی اولویت بندی میکنند؟
- نشانهای که اعلب مشاهده میشود این است که اگر آنها از موبایل یا تبلت خود جدا شوند، ممکن است احساس اضطراب یا استرس کنند.
همچنین اگر تأثیر فیزیکی بر بدن آنها دارد، مثلاً خستگی یا موارد جدیتر، با آنها پیرامون کاهش زمان استفاده گفتوگو کنید.
- کمبود خواب، ورزش و عدم تمایل به ملاقات دوستان، ممکن است نشانه ای باشد برای اینکه دسته بازی را کنار بگذارند و ببیند چه چیزی برایشان مفید است.
کودکان صفحه نمایش را به دو روش مختلف تجربه می کنند: منفعاله و غیرمنفعلانه.
منفعلانه مانند تماشای ویدیوهای YouTube به صورت تکراری یا یک برنامه در تلویزیون. در این حالت اطلاعات به سادگی دریافت میشوند.
غیرمنفعلانه اما شامل عمل است. این عمل ممکن است مرور کردن صفحات وب، نوشتن در یک وبلاگ، بازی آنلاین یا چت ویدیویی باشد.
وب سایت Common Sense Media (که انواع رسانهها مانند فیلم و انیمیشن را از نظر مناسب بودن برای کودکان ارزیابی میکند) هنگام ارزیابی این مسئله که آیا یک اپ یا پلتفرم برای فرزند شما مناسب است یا خیر، چهار پارامتر را را ارائه میکند نحوه: ارتباط با آن، تفکر انتقادی، خلاقیت و محتوا. اطمینان حاصل کنید که فرزندتان طیف وسیعی از رسانه ها را تجربه می کنند تا در نتیجه آنها برای مشاهده رسانههای مناسب، مهارت اعمال تفکر انتقادی خود را به دست بیاورند.
همیشه بهترین کار این است که کودکان را تشویق کنید تا تعادلی بین این موارد ایجاد کنند تا بهترین استفاده را از دنیای دیجیتال داشته باشند. فرزندتان را تشویق کنید تا از اپهایی استفاده کند که خلاقیت و بازی در فضای باز را تشویق میکند یا به آنها مهارتی را می آموزد که در آینده بتوانند از آن بهره ببرند.
در کنار استفاده از ابزار فوق، از بهترین راهکارمسدودسازی سایتهای نامناسب نیز استفاده کنید:
در اوایل سال جاری، سازمان بهداشت جهانی اعتیاد به بازی را به عنوان یک اختلال طبقهبندی کرد. فهرستی از علائم و نشانههای آن عبارتاند از: ۱- اختلال در کنترل بازی کردن۲- اولویت دادن به بازی نسبت به دیگر فعالیتهای روزمره۳- با وجود وقوع پیامدهای منفی، به بازی کردن ادامه میدهد یا حتی آن را افزایش میدهد.۴- اختلال قابل توجه در عملکرد فردی، خانوادگی، اجتماعی، آموزشی، شغلی یا سایر زمینه های مهم. این رفتارها معمولا باید در یک دوره حداقل ۱۲ ماهه مشهود باشد.
سوالات زیر را از خود بپرسید: ۱- آیا فرزند من از نظر جسمی سالم است و به اندازه کافی می خوابد؟۲- آیا از نظر اجتماعی، با خانواده و دوستان ارتباط برقرار می کند؟ (به هر شکلی)۳- آیا با فعالیتهای مدرسه درگیر میشود و در آن نیز موفق است؟۴- آیا به دنبال علایق و سرگرمی ها (به هر شکلی) است؟۵- آیا با رسانه های دیجیتال سرگرم می شود و از آنها یاد میگیرد؟ اگر پاسخ به همه سوالات مثبت است، از سازمانها و نهادهای مشاورهای کمک بگیرید یا به پزشک و یا مشاور خود مراجعه کنید و به دنبال پشتیبانی باشید.
۱- خودتان را با فعالیتهای دیجیتال فرزندانتان درگیر کنید، مثلا پیرامون آن گفتوگو کنید یا با آنها مشارکت کنید (مثلا با آنها بازی کنید)۲- قوانین و محدودیتهای زمانی واقع بینانهای را برای زمان بازی وضع کنید و به آن نظارت کنید.۳- به علاوه با ابزارهای موجود در سیستمهای عامل و ابزارهای بانکی، میزان پرداختهای درون برنامهای آنها را کنترل کنید.۳- آنها را تشویق کنید که زمان بیشتری را خارج از صفحه نمایش بگذرانند.۵- نحوه استفاده خود از دستگاه هوشمند را به الگوی مناسبی برای فرزندتان تبدیل کنید.
اگر خودتان نمیتوانید، بازخوزدها و نظرات کارشناسان و والدین را در سایتهای تخصصی ماند Common Snse Media مطالعه کنید
رسانههای اجتماعی ابزاری مثبت برای کمک به کودکان برای حفظ ارتباط، حذف محدودیتهای فیزیکی و ایجاد فضایی برای اشتراکگذاری تجربیات آنها با دیگران است. با این حال، در سال های اخیر با تأثیر بر سلامت کودکان نیز مرتبط بوده است.
چه تاثیری روی کودکان دارد؟ ۱- بر اساس تحقیقات، استفاده خیلی زیاد از شبکههای اجتماعی، با تضعیف سلامت روان مرتبط است. یک پژوهش علمی در کانادا نشان میدهد افرادی که بیش از دو ساعت در روز از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند، در مقایسه با کاربرانی که گه گاه از آن استفاده میکنند، به احتمال بیشتر سلامت روان خود را ضعیفتر ارزیابی کنند. ۲- کودکان همچنین از یک ابزار مقایسهای نیز استفاده میکنند، آنها اغلب به پستهای دیگران نگاه میکنند و آنها را با خودشان مقایسه میکنند، در حالیکه هنوز قدرت ارزیابی مناسبی ندارند و تصور میکنند که شرایط نامناسبی دارند. ۳- همچنین یک فشار روانی برای ارسال بهترین پست و تصاویر در شبکههای اجتماعی وجود دارد تا به دیگران نشان داد که «بهترین زندگی شخصی» را دارند. بنابراین گاهی دنبال لایک در پستها میروند تا عزت نفس خود را بالا ببرند. چگونه از فرزند خود حمایت کنیم؟ ۱- مشخصا در مورد تأثیر گرفتن و تأیید کردن افرادی که در اینترنت ممکن است آنها را نشناسند، گفتوگو کنید. ۲- به آنها یادآوری کنید که رسانهها و شبکههای اجتماعی تنها راه اجتماعی بودن نیستند و آنها را تشویق کنید تا با دوستان خود تعامل چهره به چهره داشته باشند. ۳- برای ذکر مضرات استفاده بیش از حد از شبکههای اجتماعی، از داستانها و اخبار واقعی در مطبوعات و خبرگزاریها مثال بیاورید. مثلا کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس ۴- در این مورد گفتوگو کنید که تصویر نشان داده شده در شبکههای اجتماعی، نمایشدهنده واقعیت زندگی مردم نیست و هیچکسی نقاط تاریک زندگی خود را پست نمیکند.
مهم نیست بچهها چند سال دارند، بلکه باید بچهها را برای چیزهایی که ممکن است در اینترنت ببینند آماده کنید تا ابزارهایی برای انتخاب امنتر در اختیار آنها قرار دهیم.
اگر فرزند شما به طور تصادفی به محتوای نامناسب آنلاین مانند پورنوگرافی یا سایتهایی که دیدگاههای افراطی را تبلیغ میکنند برخورد کند، ممکن است باعث سردرگمی و اضطراب او شود که با دیدن آن کار اشتباهی انجام داده است (عمدا یا تصادفی).
بچههای کوچکتر ممکن است احساس آسیبپذیری بیشتری داشته باشند و به حمایت بیشتری نیاز داشته باشند، بنابراین از موقعیتهایی مانند این استفاده کنید تا در یک فضای امن صحبت کنید و به هر سؤالی که در مورد آنچه دیدهاند پاسخ دهید تا از واکنش صحیح مطمئن شوند.
خیر! علاوه بر انجام مراحل بالا، نکات زیر را همواره در نظر بگیرید:
تمامی ابزارها، در عین اثربخشی و هوشمند بودن، نمیتوانند پوشش کاملی ایجاد کنند. مطمئنترین گزینه نظارت با چشمانتان است!
بخش منابع و راهنماها دربردارنده اطلاعات مفید و کارشناسی است که در کنار تنظیمات کنترلی، بسیار مفید و اثر بخش است.
سیستمهای عامل دائما در حال به روز رسانی هستند. همواره تنظیمات کنترلی خود را با فانوس به روز کنید.