با وجود منابع بسیار زیاد اطلاعات در دنیای آنلاین، یافتن اخبار صحیح، نیمه صحیح و جعلی دشوار شده است. پلتفرمهای دیجیتال برای به اشتراک گذاشتن مفاهیم صحیح به وجود آمدهاند، پس در صورت انتشار اخبار جعلی، امکان به وجود آمدن موجی قدرتمند که افراد بسیاری را تحت تأثیر قرار دهد وجود دارد. این موضوع می تواند به ویژه برای کودکان و نوجوانان خطرناکتر باشد، چراکه آنها راحتتر از بزرگسالان نسبت به اخبار و اطلاعات تحریف شده متقاعد میشوند و بر همین اساس، ممکن است به خود یا دیگران در دنیای واقعی آسیب برسانند.
اخبار جعلی اخبار یا رخدادهایی که واقعیت ندارند. چنین اخباری شامل دو دسته میشوند: "اطلاعات نادرست" و "اطلاعات گمراه کننده". اطلاعات نادست اطلاعاتی است که عمدا برای فریب مردم ساخته و به اشتراک گذاشته میشود. اطلاعات گمراه کننده معمولاً شامل اطلاعات گمراهکننده است و ایجاد یا انتشار آن بدون قصد عمدی برای آسیبرسانی است.
بیش از یک سوم از والدین این نگرانی را دارند که اخبار جعلی و اطلاعات نادرست فرزندانشان را مضطرب کند.
والدین مدارس را به عنوان قابل اعتمادترین منبع اطلاعات به شمار میآورند. منبع: نظرسنجی از ۲۰۰۶ پدر و مادر بریتانیایی در سال ۲۰۲۰
اخبار جعلی از فناوری و شبکههای اجتماعی استفاده میکنند تا شبیه پایگاههای خبری معتبر به نظر برسند. سازمانها و گروههای سیاسی نیز ممکن است شما را با تبلیغاتی که شبیه اخبار هستند، هدف قرار دهند. به علاوه هکرها با ساختن رباتها و بیتهای نرمافزاری، چندین حساب کاربری در شبکههای اجتماعی ایجاد میکنند و به وسیله انبوهی از این حسابها، یک خبر جعلی و یا یک هشتگ غیر واقعی را پروموت کرده و در سطح بالایی همرسانی میکنند. در چنین شرایطی، یک خبر جعلی کاملا در ظاهر یک خبر واقعی عرضه میشود و میتواند یک داستان دروغ را واقعی جلوه دهد، فقط به دلیل اینکه توسط هزاران نفر به اشتراک گذاشته شده است. حسابهای جعلی و پستهای منتشر شده در آن، به وایرال شدن اطلاعات گمراه کننده کمک میکنند. گاهی اوقات مشاهده شده که چنین مطالبی توسط روزنامه نگاران نیز گزارش میشود. وقتی چنین محتوایی تبدیل به خبر شود، مرز بین واقعیت و جعل محو خواهد شد. اخبار جعلی معمولا افکار افراطی و اغلب متعصب را به عنوان واقعیت ارائه میدهند. همچنین میتوان این افکار را به سمت کسانی هدایت کرد که زمینه چنین مسائلی را دارند و به احتمال زیاد موافق تقویت چنین افکاری هستند. این مفهوم که اصطلاحا «اتاق پژواک» نامیده میشود، توسط الگوریتمها و بیتهای هوشمند نرمافزاری تشدید میشود، چرا که در شبکههای اجتماعی، از طریق پستها و اشتراکگذاری یک کاربر، سلیقه او شناخته میشود و در نتیجه، اخبار جعلی متناسب به کاربر پیشنهاد میشود. هکرها اغلب این الگوریتم ها را هک یا دستکاری هم میکنند.
پروموت شدن این اخبار و انتشار آن در سطح وسیع، توسط هکرها، سیاستمداران، ترولها، آژانسهای تبلیغاتی و حتی دولتها انجام میشود که همگی درک خوبی از نحوه کار اینترنت دارند. این بدان معنی است که این اخبار، اشکال و صورتهای زیادی دارد که تشخیص آن را سخت تر می کند، پس مراقب باشید:
که عمدتا در سایتهای زرد و متقلب منتشر میشود. آنها شبیه پایگاههای خبری آنلاین به نظر می رسند، اما در واقع نیستند - آنها اغلب تصاویر و ویدیوهایی را که دستکاری شده اند، منتشر میکنند..
در بالای وب سایتهای زرد، شبکههای اجتماعی یا پلتفرمهایی که خدمات رایگاه ارائه میدهد، بنرهایی حاوی جملات دراماتیک یا اغواکننده میبینید که موجب جلب توجه میشود، ولی عمدتا حاوی اطلاعات نادرست هستند.
تبلیغاتی که حاوی کلاهبرداری یا ادعاهای نادرست است.
به اشخاصی اشاره دارد که از مهارتهای خود برای دسترسی غیرمجاز به سیستم ها و شبکه ها استفاده میکنند تا مرتکب جنایاتی مانند سرقت هویت یا اغلب گروگان گرفتن سیستمها برای باج گیری شوند.
عناوین، هیجان انگیز طراحی شده اند تا شما را وادار کنند که داستانها را بدون خواندن آن باز نشر کنید.به صورت کلی مقالات یا اخباری که از مطالب جعلی برای تحریف یک موضوع یا یک فرد خاص استفاده می کنند، در این دسته بندی هستند
برخی مردم مانند اغلب سیاستمداران، مایل به استفاده از اخبار جعلی برای جلب حمایت مردمی هستند.
اطلاعات گمراهکنندهای که اغلب به دلیل هیجانی بودن یا انگیزشی بودن آن وایرال میشود. چنین مواردی از طریق اخبار جعلی، ویدئوها و تصاویر دستکاری شده منتشر میشود و در برخی شبکههای اجتماعی نظیر تیک تاک، بیشتر رواج دارد
معمولا طنازان و کمدینها (چه هنرپیشهها و چه سایتها و کانالها) هیچ قصدی برای آسیب رسانی ندارند، اما این پتانسیل را دارند که مردم را فریب دهند تا فکر کنند محتوا واقعی است
باتها اگرچه نمونه ای از اخبار جعلی به شمار نمیروند، اما با پروفایلهای جعلی که عمدتاً در شبکههای اجتماعی می سازند، اخبار جعلی را با استفاده از فناوریهای خودکار در سطح وسیعی بازتاب میدهند.
معمولاً ایمیلها، فرمها یا وبسایتهای تقلبی هستند که شباهت فراوانی به سایتهای اصلی دارند. در این روش، کاربر دچار اشتباه شده و اطلاعات خواسته شده را برای سودجویان فاش میکند.
فناوری جدیدی که با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، محتوایی مانند ویدیو را با شکل و صدای واقعی یک فرد مشهور تولید میکند و درستی آزمایی آن بسیار دشوار است. نمونههایی از برخی سیاستمداران در سالهای اخیر تولید شده است.
اگر صاحب یک حساب کاربری مثلا در شبکههای اجتماعی، هویت خود را مخفی کند و به جای عکس آواتار خود، یک تصویر کارتونی را قرار دهد.چنین حسابهایی اخبار نامطمئن فراوانی را منتشر میکنند.
قرار گرفتن در معرض اطلاعات نادرست میتواند به طور گستردهتری اعتماد به رسانهها را کاهش دهد و شناخت واقعی یا جعلی بودن آنها را در آینده را سختتر کند. وقتی این باور در ما نهادینه شود که "ممکن است هر آن چه که میبینیم جعلی باشد"، آنگاه حتی به واقعیتهای آشکار نیز با دیده شک نگاه خواهیم کرد که این یک نگرانی جدی در مورد تأثیر اخبار جعلی بر کودکان و نوجوانان ما است. بر اساس برخی گزارشها، بیش از نیمی از نوجوانان ۱۲ تا ۱۵ ساله از شبکههای اجتماعی به عنوان منبع دائمی اخبار خود استفاده میکنند. با این وجود تنها یک سوم از آنها بر این باورند که داستانها و رخدادهای منتشر شده در این شبکهها، صحیح هستند. تخمین زده میشود که تنها ۲ درصد از کودکان مدرسهای، مهارتهای اساسی نظیر تفکر انتقادی برای تشخیص اخبار واقعی از جعلی را دارا هستند. نیمی از بچههایی که مورد سوال قرار گرفتهاند، اذعان کردند که از مواجهه با اخبار جعلی مضطرب هستند. معلمانی که در مورد این موضوع مورد بررسی قرار گرفتند، به افزایش جدی مشکلات مربوط به اضطراب، عزت نفس، و انحراف کلی جهان بینی کودکان اشاره کردهاند. به طور کلی، اعتماد کودکان به اخبار، تعاملات شبکههای اجتماعی و سیاستمداران به عنوان منابع قابل اعتماد، در حال ضعیف شدن است.
کودکان مصاحبه شده، ابراز نگرانی میکنند که وقتی آنلاین هستند، نمیدانند به چه کسی اعتماد کنند، چه چیزی واقعی است و کدام مطلب علمی صحیح است. تقریباً همه کودکان اکنون آنلاین هستند و در دنیای دیجیتال سهم جدی دارند، با این وجود بسیاری از آنها از نظر احساسی برای مقابله با چالشهای فرهنگی ناشی از اخبار جعلی آنلاین آمادگی ندارند. ما نمیتوانیم کودکانمان را از استفاده از اینترنت منع کنیم و نباید آنها را متوقف کنیم، چنین چیزی قابل تصور نیست. پس مهم است که چنین چالشی را تبدیل به فرصت کنیم و با آموزش قوانین اساسی به آنها، علاوه بر ایفای نقشی اساسی در رشدشان، بتوانند نسبت به صحت اطلاعاتی که در فضای آنلاین مرور میکنند، اطمینان حاصل کنند.
خیر! علاوه بر انجام مراحل بالا، نکات زیر را همواره در نظر بگیرید:
تمامی ابزارها، در عین اثربخشی و هوشمند بودن، نمیتوانند پوشش کاملی ایجاد کنند. مطمئنترین گزینه نظارت با چشمانتان است!
بخش منابع و راهنماها دربردارنده اطلاعات مفید و کارشناسی است که در کنار تنظیمات کنترلی، بسیار مفید و اثر بخش است.
سیستمهای عامل دائما در حال به روز رسانی هستند. همواره تنظیمات کنترلی خود را با فانوس به روز کنید.
