تصویر بدنی به این معناست که “شما در مورد بدن خود چگونه فکر می‌کنید و چه احساسی نسبت به آن دارید.”به علاوه، اینکه شما چگونه بدن خود را در ذهن تصور می‌کنید، شامل مفهوم تصویر بدنی می‌شود. چنین بینشی ممکن است با شکل یا اندازه واقعی بدن و اندام‌های آن مطابقت نداشته باشد، بنابراین تصویر بدنی‌تان می‌تواند منفی، مثبت یا خنثی باشد و حتی ممکن است با گذشت زمان تغییر کند.
زمانی که کودکان احساس خوبی نسبت به بدن خود داشته باشند، احتمالاً از غذای سالم لذت می‌برند، از چالش‌های مضر در امان می‌مانند، از بیماری‌ها دور می‌شوند و خود را پاکیزه نگه می‌دارند. هم‌چنین به احتمال بیشتری نسبت به خود احساس خوبی خواهند داشت.
تصویر بدنی و چالش‌های آن مربوط به عصر دیجیتال و دوران حاضر نیست و همواره بشر به این موضوع اهمیت داده است، چراکه تصویر بدنی نقش تعیین کننده‌ای در افزایش اعتماد به نفس و حتی تخریب آن خواهد داشت. اینکه ما چاق هستیم یا لاغر، فرم بینی ما در کنار دیگر اجزای صورتمان چگونه به نظر می‌رسد و اینکه دیگران چه واکنشی نسبت به ظاهر ما دارند، برای همه ما مهم است، البته برای یکی بیش‌تر و برای دیگری کم‌تر.
با توسعه دستگاه‌های هوشمند و اینترنت، ارتباطات مردمی در قالب شبکه‌های اجتماعی همگانی شده است و در نتیجه موضوع تصویر بدنی ابعاد تازه‌ای پیدا کرده است. مردم دائما در موقعیت‌های مختلف در حال سلفی گرفتن و ضبط ویدیو هستند و برای حفظ حیات خود در شبکه‌های اجتماعی، تصاویر خود را به سرعت در دنیای آنلاین در قالب ریلز، استوری و پست منتشر می‌کنند. این تصاویر با توسعه برنامه‌های ویرایش عکس، زیبا و زیباتر می‌شوند و در آن‌ها لکه‌های صورت از بین می‌روند، بینی‌ها قلمی، چشم‌ها بزرگ‌تر و رنگی و در یک کلام سلفی‌ها خوش آب و رنگ‌تر می‌شوند. این فیلترهای عکاسی، موجب می‌شود که لایک‌ها بیش‌تر و بیش‌تر شود و کامنت‌های مثبت افزایش یابد.از طرف دیگر، ما در شبکه‌های اجتماعی با محتوایی بمباران می‌شویم که در آن‌ها، سلبریتی‌ها تصاویرشان را با فتوشاپ و همین فیلترها دست‌کاری می‌کنند و یا دائما در حال انجام عمل‌های زیبایی هستند. خود شبکه‌های اجتماعی نیز دارای الگوریتم‌هایی هستند که فرزندان‌مان را در معرض ترندهایی قرار دهد که تاثیر بسیار منفی بر تصویر بدنی‌شان بگذارد.این مسئله موجب می‌شود انسان‌ها از شرایط خود ناراضی شوند و یک تصویر بدنی منفی برایشان شکل بگیرد. حجم روزافزون عمل‌های زیبایی و رونق بی‌سابقه سالن‌های آرایشی حاکی از تلاش انسان‌ها برای بهبود تصویر بدنی‌شان است.
.
کودکان نوپا: این فرایند را با دیدن خودشان در آینه یا عکس‌هایشان آغاز می‌کنند. بیش‌تر کودکان نوپا از دیدن خودشان و صحبت کردن در مورد بدنشان لذت می‌برند. این زمانی است که تصویر بدنی در ذهن آن‌ها دارد شکل می‌گیرد و رشد می‌کند.
کودکان پیش از دبستان: ممکن است نسبت به شکل و اندازه بدن خود هوشیار شوند. به علاوه برخی از آن‌ها احتمالا است برخی اندام‌ها را بیش‌تر می‌پسندند. برای مثال، ممکن است جملاتی مانند «من بازوی بزرگ دوست دارم» یا «پروین از من لاغرتر است» را به زبان بیاورند.هم‌چنین کودکان قبل از دوره دبستان ممکن است بگویند که می خواهند چیزهایی را در مورد بدن خود تغییر دهند. به عنوان مثال، آن‌ها ممکن است بگویند: “قد من خیلی کوتاهه و می‌خوام مثل تو قدم بلند بشه.” اما بیش‌تر آن‌ها از بدن خود و کارها و فعالیت‌هایی که بدنشان می‌تواند انجام دهد راضی هستند.
در سال‌های اولیه دوره ابتدایی: همان‌طور که کودکان در سنین اولیه مدرسه رشد می کنند، معمولاً نسبت به بدن خود و کارهایی که بدنشان می تواند انجام دهد احساس اعتماد به نفس بیشتری می‌کنند.
کودکان بزرگ‌تر و نوجوانان: با بزرگ‌تر شدن فرزندان‌مان، بینش آن‌ها نسبت به انسان‌های اطراف‌شان عمیق‌تر و حضورشان در دنیای دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی پر رنگ‌تر می‌شوند. بنابراین آن‌ها در این سنین می‌توانند دیدگاه‌های خود را نسبت به تصویر بدنی‌شان به صورت دقیق و با جزئیات بیشتری به زبان بیاورند.تصویر بدنی آن‌ها تحت تاثیر عوامل زیادی شامل شرایط خانواده، میزان اعتماد به توانمندی‌ها یا داشتن مشکلات جسمی، میزان اعتماد به نفس، احساس نیاز به کامل بودن، نگرش هم‌سالان، شبکه‌های اجتماعی، پیشینه فرهنگی و غیره است.به علاوه بلوغ نیز تأثیر زیادی دارد. در دوران بلوغ، بدن فرزند شما دست‌خوش تغییرات زیادی می‌شود. اما در عین حال، تناسب و ظاهر مشابه با افراد دیگر اهمیت بیشتری پیدا می کند.معمولا در این دوران دختران آسیب پذیری بیشتری نسبت به پسران دارند.
یک تصویر بدنی سالم در دوران کودکی، می‌تواند سلامت جسمی و روانی را در آینده ایجاد کند. تصویر بدنی منفی در دوران کودکی می‌تواند عواقب طولانی مدتی داشته باشد.
کنجکاوی کودکان و نوجوانان پیرامون بدن و توانایی‌هایشان یا سلفی گرفتن‌های پی در پی و دریافت بازخوردهای دیگران نمی‌تواند به خودی خود نگران کننده باشد. برای مثال، نوزادان هم یاد می‌گیرند که با لبخند زدن به یک بزرگسال، می‌توانند آن‌ها را به انجام دادن آنچه می‌خواهند ترغیب کنند.با این حال، اگر کودکان افکار منفی یا غیرمنطقی در مورد ظاهر خود بروز دهند، باید نگران باشیم. چنین افکاری توسط تصویر بدنی ضعیف ایجاد می‌شوند، مانند “من از پاهایم متنفرم” که می تواند به سرعت به دیدگاه “من از بدنم متنفرم” و سپس “از خودم متنفرم” تبدیل شود. به عنوان نمونه‌هایی دیگر:۱- در مورد بدن خود به شیوه‌های منفی صحبت می‌کنند. مثلا “من شکمم را دوست ندارم چون چاق است” یا “بازوهایم خیلی ضخیم‌اند” یا “دوست دارم دماغم را عمل کنم”۲- مقایسه بدن خود با دیگرانی که فکر می‌کنند بدنی ایده آل دارند.۳- نگرانی در مورد آنچه کودکان دیگر ممکن است در مورد بدنشان بگویند.۴- اجتناب از برخی فعالیت‌ها، زیرا فکر می‌کنند بدنشان قادر به انجام آن‌ها نیست.۵- به خاطر ظاهرشان نمی خواهند خانه را ترک کنند.۶- بدن خود را با لباس‌های گشاد می‌پوشانند.۷- صحبت کردن از عمل‌های جراحی زیبایی۸- صحبت کردن در مورد رژیم غذایی، نخوردن غذاهای مورد علاقه، حذف خوراکی ها، تمام نکردن وعده های غذایی، یا اینکه در مورد چیزی که می خورند خیلی هیاهو کنند.۹- احساس گناه، شرم یا سرزنش بعد از خوردن غذایی که معمولاً از آن لذت می‌برند – برای مثال، “از خوردن آن بستنی احساس بدی دارم. من امروز هیچ چیز دیگری نمی خورم.” در موارد شدید، آن‌ها می توانند باعث ایجاد اختلالات خوردن و هم‌چنین سایر مسائل مربوط به سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب شوند.
تصویر بدن ناسالم قبل از نوجوانی و در دوران نوجوانی، ارتباط مستقیمی با اعتماد به نفس پایین دارد که می‌تواند منجر به بروز افسردگی، اضطراب، عصبانیت و خلق و خوی ضعیف شود و فرزندان‌مان را به راحتی در دام شکارچیان و اغواگران بیاندازد که عواقب غیرقابل پیش‌بینی و بسیار خطرناکی خواهد داشت.
ما خودمان اولین و مهم‌ترین الگوهای فرزندان‌مان هستیم و نحوه تفکرات‌مان و عملکردمان پیرامون تصویر بدنی خودمان، تاثیر به سزایی بر تصویر بدنی فرزندان‌مان می‌گذارد. در اولین قدم، بدن‌مان را دوست داشته باشیم و در قدم دوم به تناسب سن‌شان، با آن‌ها گفت‌وگوهای موثر و پیوسته داشته باشیم، مثلا پیرامون فعالیت‌هایی که می‌توانیم با داشتن اندام‌هایمان انجام دهیم، گفت‌وگو کنیم. مثلا: “ببین! بدن من چه خوب از پس این جراحت بر اومد!” یا “من عاشق این هستم که چگونه بدنم به من اجازه می‌ده که با شما بدوم و ورزش کنم، در آغوش‌تان بگیرم و آواز بخوانم!” یا اگر فرزندی نوجوان داریم، می‌توانیم در مورد بلوغ و تغییراتی که در چهره و صدایمان ایجاد می‌شود، گفت‌وگو داشته باشیم و اینکه یک انسان علاوه بر ظاهری آراسته می‌تواند امتیازهای باطنی دیگری نیز داشته باشد.
آن‌ها را تشویق کنید تا در مورد فعالیت های آنلاین خود فکر کنند و به طور انتقادی در مورد آنچه می بینند فکر کنند. مثلا از آن‌ها بپرسید: “آیا قیافه واقعی این سلبریتی همین شکلی است یا با نور و افکت و فیلتر این طوری شده است؟”، “چرا این تصاویر ترند می‌شود؟” و “این تصاویر چه احساسی در تو ایجاد می کند؟”همواره مراقب باشید که ابزارهای هوشمند و محتوای دیجیتال را متناسب با سن فرزنداتان در اختیارش قرار دهید. به احتمال فراوان داشتن حساب اینستاگرام و تیک تاک برای فرزندان معصوم و کم سن و سال ما، یکی از عوامل ایجاد تصویر بدنی منفی در نوجوانی و بزرگسالی خواهد بود.
از صحبت کردن در مورد تمایل به تغییر بدن خود از طریق رژیم غذایی، کاهش وزن، افزایش عضله یا جراحی خودداری کنید. خوب است که دیگر بزرگسالان یا نوجوانان را نیز از این گونه گفت و شنودها نزد فرزندتان منع کنید.هم‌چنین از مقایسه بدن و ظاهر خود با دیگران خودداری کنید.
فعالیت بدنی و ورزشی را بخشی از زندگی روزمره خانوادگی خود قرار دهیدتا این پیام را منتقل کنید که فعالیت بدنی سرگرم کننده است و راه خوبی برای لذت بردن از بدن است.همیشه از وعده های غذایی سالم خانوادگی که شامل انواع غذاهای مختلف است، لذت ببرید.
اگر فرزندتان به نظر می رسد که در مورد بدن خود ناراحت است، با کودک خود در مورد اینکه چرا چنین احساسی دارد و چگونه می توانید به او کمک کنید تا احساس اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد، صحبت کنید.
اگر ناراحتی فرزندتان ادامه داشت و تبدیل به اضطراب شد، می‌توانید از پزشک عمومی، متخصص تغذیه، روان‌شناس، مددکار اجتماعی یا کاردرمانگر متخصص در حوزه کودک یا نوجوان کمک بگیرید.
